ქვემოდან რომ მეტი ინიციატივა მოდიოდეს!

თარიღი September 12, 2014
კატეგორია: საინტერესო სტატიები | Comments Off on ქვემოდან რომ მეტი ინიციატივა მოდიოდეს!

ქართულ ორგანიზაციებში მენეჯმენტის ერთ-ერთ უმთავრეს გამოწვევას ინიციატივების ნაკადის მიმართულების ცვლილება წარმოადგენს. უკვე ბევრი ხელმძღვანელი ხვდება, რომ თუ ქვემოდან წამოსული ინიციატივის რაოდენობა არ გაიზრდება, მენეჯმენტის მიერ გენერირებული იდეები არც საკმარისია, არც ხარისხითა და ორიგინალურობით გამოირჩევა და რაც მთავარია, მათი განხორციელება ძალიან ჭირს. მათ, ვისაც ზემოდან წამოსული იდეების იმპლემენტაცია უწევთ, ან არ მოსწონთ, ან არ ესმით ეს იდეები. ამის გამო იდეის ავტორ ხელმძღვანელს მთელი ძალისხმევის, ნებისყოფის, ავტორიტეტის და ძალაუფლების დახარჯვა უწევს წელიწადში სულ ორი-სამი მეტ-ნაკლებად ღირებული იდეის განსახორციელებლად.

ამ ყველაფერთან ერთად ორგანიზაცია, სადაც ძირითადად უმაღლესი მენეჯმენტის იდეებით ხდება განვითარება, დიდი საფრთხის წინაშე დგას. როგორც წესი, ხელმძღვანელ ავტორებს არავინ არ ეუბნება მათი იდეების სუსტ მხარეებს, იმ რისკებს, რომელსაც მათი განხორციელება უკავშირდება. ან თუ ეუბნებიან უშედეგოდ, ვინაიდან ადამიანებს, ვინც ამ იდეების ავტორები არიან, ძირითადად ძალიან მოსწონთ ისინი და მთელი ძალაუფლებით ცდილობენ განხორციელებას. ეს იდეები კი ზოგჯერ არათუ არც ისე კარგი, არამედ სახიფათო და დამღუპველიც კია.

ამიტომ, უმჯობესია, ძალაუფლება ქვემოდან წამოსული იდეების კრიტიკის, უმკაცრესი გადარჩევის შემდეგ დარჩენილი ინიციატივების სრულ მხარდაჭერაზე დაიხარჯოს და არა ამ იდეების მოფიქრებაზე და განხორციელებაზე. ეს გაზრდის სიახლეების რაოდენობას, მათ ხარისხს და განხორციელებასაც ბევრად გააადვილებს.

1. ამოცანების განაწილება ფუნქციების ნაცვლად

პირველი, ყველაზე დიდი მიზეზი და შესაბამისად შესაძლებლობაც, როლების და პასუხისმგებლობების განაწილებაშია. საქმე იმაშია, რომ ორგანიზაციების უმეტესობა იმის ნაცვლად, რომ თანამშრომლებზე, სამსახურებზე, დივიზიონებზე ამოცანები და კონკრეტულ შედეგებზე პასუხისმგებლობა გადაანაწილოს, მხოლოდ ფუნქციებს და გასაკეთებელ დავალებებს ანაწილებს. ეს კი ქვედა რგოლებში ინიციატივების გენერაციის რადიკალურ შემცირებას იწვევს.

როდესაც შიდა აუდიტის სამსახურს ეუბნებიან – ჩაატარე აუდიტი, ის აკეთებს ამას. როდესაც ავალებენ, აღმოაჩინოს რაც შეიძლება მეტი დარღვევა და შესაბამისად აღმოჩენილი დარღვევების მიხედვით აფასებენ, ან სთხოვენ დაეხმაროს მენეჯმენტს დარღვევების შემცირებაში და მის მიერ ამ მიზნით მომზადებული რეკომენდაციების მიხედვით აფასებენ, მისი ქცევა, ინიციატივიანობა რადიკალურად იცვლება. სამსახური მუდმივად ცდილობს აუდიტის მეთოდების განვითარებას, შემოწმების გეგმების სწორად შედგენას და მონდომებულია, რაც შეიძლება მეტი ხარისხიანი, შედეგზე ორიენტირებული დასკვნა მოამზადოს.

როდესაც მარკეტინგის სამსახურს რეკლამის მომზადებას ავალებენ, ის ასეც იქცევა. მაგრამ როდესაც მას ავალებენ – ცნობადობის ან თვითდინებით მოსული მომხმარებლების რაოდენობის გარკვეულ ზღვრამდე გაზრდას,  ბრენდის განვითარებას ან გაყიდვების გაუმჯობესებას, ისინი იწყებენ ფიქრს, კომუნიკაციის რა არხების გამოყენება შეიძლება იყოს ამისათვის უფრო ხელსაყრელი, რა უნდა შეიცვალოს გავრცელებულ ინფორმაციაში, მის ფორმაში, შინაარსში და ა.შ.

თითქოს ძალიან მარტივია, თუმცა, სამწუხაროდ, ორგანიზაციების აბსოლუტურ უმრავლესობაში, ძირითადად სწორედ ფუნქციებია განაწილებული და არა ამოცანები, ხელმძღვანელები კი უფრო დავალებებს ანაწილებენ და არა შედეგებზე პასუხისმგებლობას.

2. გენერაცია და იმპლემენტაცია

მეორე მნიშვნელოვანი პრობლემა, რაც გენერაციას აფერხებს, წარმოდგენილი იდეების განხორციელების ტვირთია. ადამიანების უმრავლესობა გაურბის საუბარს ისეთ იდეებზე, რომელთა განხორციელებაც მათი “თავის ტკივილი” შეიძლება გახდეს. ასეთ დროს ის სამსახურები, რომლებიც ვალდებულები არიან იდეებიც მოიფიქრონ და თვითონვე განახორციელონ ისინი, როგორც წესი, იმპლემენტაციის თვალსაზრისით უფრო ადვილ ინიციატივას ანიჭებენ უპირატესობას და ისიც მხოლოდ იმ რაოდენობით, რაც მათი საქმიანობის დადებითი შეფასებისთვისაა საკმარისი.

ამიტომ, ყველა ორგანიზაცია უნდა ცდილობდეს იმ მიმართულებებში, სადაც იდეების სიმრავლე, ორიგინალურობა და განხორციელების სისწრაფეც და ხარისხიც განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, ერთმანეთისგან გაყოს გენერაციის და განხორციელების პასუხისმგებლობა. ის ჯგუფი, რომელსაც მხოლოდ იდეების ძიების და დასაბუთების ტვირთი აქვს, ბევრად მეტ საინტერესო ინიციატივას აგენერირებს. განხორციელებაზე პასუხისმგებლებს კი მათგან პარალელური კონტროლი არ აკლიათ, დეტალების დონეზე, ამ იდეების რეალიზებისას.

გენერაციის და იმპლემენტაცის ფუნქციების გაყოფა, როგორც წესი, განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ასორტიმენტის გაუმჯობესების, მომსახურების ხარისხის განვითარების, რისკების შემცირების და კრიტიკული ბიზნეს პროცესების დახვეწის მიმართულებებით საქმიანობისას. ამ საკითხებში თუ ცალკე იქნებიან ისინი, ვისი საქმიანობაც მხოლოდ გაუმჯობესებისთვის მოძიებული და მოფიქრებული იდეების რაოდენობით და ორიგინალურობით შეფასდება, ორგანიზაცია ბევრად მეტი საინტერესო ცვლილების განხორციელებას შეძლებს.

3. კოლეგიალური ფორმატები

მესამე მნიშვნელოვანი პრობლემა, რომელიც ქვედა რგოლებში იდეების გენერაციას ამცირებს, მათი განხილვის და მათზე მსჯელობის ერთობლივი, რეგულარული, კოლეგიალური ფორმატების არარსებობა ან მათი უსისტემო ფუნქციონირებაა.

თუ ადამიანებს არ მიეცემათ საშუალება და არ დაეკისრებათ ვალდებულება რეგულარულ შეხვედრებზე გამოხატონ მოსაზრებები, ამა თუ იმ მიმართულებით გაუმჯობესების შესაძლებლობებზე, ისინი ნამდვილად არ დაიწყებენ ბევრი და რთული ბარიერების გადალახვას მენეჯმენტამდე მათი ინიციატივების მოსატანად. შესაბამისად, ამ უკანასკნელთა მხრიდან პერიოდული საყვედურები მათ მიმართ, თუ რატომ არ გამოდიან ისინი ინიციატივებით, არ არის სამართლიანი.

მაგალითად, ყოველკვირეულად გაყიდვების საბჭოს, ყოველთვიურად მარკეტინგის კომიტეტის, ორ კვირაში ერთხელ ხარისხის განვითარების საბჭოს ჩატარება, სადაც მონაწილეობას ქვედა რგოლის ის თანამშრომლებიც იღებენ, ვისაც ამ მიმართულებებით ყველაზე მეტი ინფორმაცია, გამოცდილება და მოტივაცია აქვთ, ბევრად სტაბილურს გახდის ქვევიდან წამოსული იდეების რაოდენობას. ეს ასევე გააადვილებს ამ იდეების გადარჩევას და განხორციელების მონიტორინგსაც უფრო ეფექტურს გახდის.

******
ბევრი ხელმძღვანელი ჩივის, რომ იდეები არ მოდის ქვემოდან. ამას ისინი თანამშრომლების გულგრილობას, არაკვალიფიციურობას, მენტალიტეტს, სიზარმაცეს, ცუდ ხასიათს და კიდევ ბევრ სხვა პერსონალურ თვისებას უკავშირებენ. არადა, რამდენიმე, არც თუ ისე რთული, სისტემური ცვლილებით ინიციატივების ნაკადის მიმართულების შეცვლა, რეალურად შეიძლება. ამის გარეშე კი სულ უფრო ძნელდება ნებისმიერი ზომის, ნებისმიერ სფეროში მოღვაწე ორგანიზაციისთვის არსებობა.

© SynergyGroup

კომენტარები

comments